1. Ուշադրություն դարձնել Ա և Բ խմբերի բառերի կազմությանը. փորձել բացատրել տարբերությունը։
Ա. Մարդ, տեր, սիրտ կապույտ, արքա, ծաղիկ, կատու, բարի
Բ. Մարդասեր, Տիրամայր, սրտատրոփ, կապտավուն, արքայական, ծաղկել, կատվազգի, բարերար։
Ա խմբի բառերը կազմությամբ պարզ բառեր են, իսկ Բ խմբի բառերը` բաղադրյալ։
2. Տրված բառերը բաժանել երկու խմբի։
Ուրախություն, նկար, գլուխ, փետրագնդակ, հինգ, ուրախ, նորություն, փետուր, շյուղ, երկմտություն, շաբաթական, գրպան, քաղաք, օրացույց, գլխակորույս, անուն։
Պարզ բառեր | Բաղադրյալ բառեր |
Ուրախ | Ուրախություն |
Նկար | Փետրագնդակ |
Գլուխ | Նորություն |
Հինգ | Երկմտություն |
Փետուր | Շաբաթական |
Շյուղ | Օրացույց |
Գրպան | Գլխակորույս |
Քաղաք | |
Անուն |
3. Անվանել առաջին վարժության բառերի շարքերը (ընդհանուր անուններ գտնել բառաշարքի համար) և տրված նախադասությունները լրացնել:
Ա խմբում պարզ բառեր են, որովհետև չեն բաժանվում ուրիշ բառերի:
Բ խմբում բաղադրյալ բառեր են, որովհետև ածանցավոր և բարդ բառեր են:
4. Պարզ և բաղադրյալ բառերը տեղադրել տրված նախադասությունների մեջ և նախադասությունները լրացնել:
Այն բառերը, որոնց մեջ հնարավոր չէ առանձնացնել բառ կազմող իմաստակիր մասեր, պարզ բառեր են. օրինակ`ծով, նկար, աթոռ, տուն, շուն:
Այն բառերը, որոնք հնարավոր է բաժանել բառ կազմող իմաստակիր մասերի, բաղադրյալ բառեր են. օրինակ`հեռախոս — հեռ+ա+խոս, բարկություն — բարկ+ություն, ազատություն — ազատ + ություն, աշխատասեր — աշխատ (աշխատանք) + ա + սեր, դպրոցական — դպրոց + ական:
5. Տրված բառերի րնդհանուր մասերը գտնել, դրանց ուղիղ ձևերը գրել և տրված բառերը բացատրել:
Ա) Կտցաձև, կտցահարել, կտցաչափ-կտուց:
Կտցաձև — կտուցի ձև ունեցող
Կտցահարել — կտուցով խբել
Կտցաչափ — կտուցի չափ
Բ) Ուղղագրություն, ուղղագիծ, ուղղամիտ, ուղղություն-ուղիղ:
Ուղղագրություն — ուղիղ գրելու կանոնների պահպանում
Ուղղագիծ — ուղիղ գծով դասավորված
Ուղղամիտ — ուղիղ միտք ունեցող
Ուղղություն — նպատակին հասնելու ճանապարհ ցույց տվող
Գ) Ուղեկից, ուղևոր, ուղեմոլոր, ուղևորվել-ուղի:
Ուղեկից — մեկի ուղևորության ընկեր
Ուղևոր — ճանապարհ գնացող մարդ
Ուղեմոլոր — ճանապարհից շեղված
Ուղևորվել — ճանապարհ ընկնել